FAQ
Het FHIC model is gebaseerd op het HIC model. Wat zijn de verschillen?
Het FHIC model is speciaal ontwikkeld voor de forensische psychiatrie en kent een aantal belangrijke verschillen met het HIC model. Waar in het HIC model uitgegaan wordt van een psychiatrische crisis, ligt de nadruk in het FHIC model op een relationele crisis. Het FHIC model is dan ook meer gericht op een gedragsdeskundige teamsamenstelling in plaats van medische. Daarbij gaat veel aandacht uit naar een goede samenwerking met en consultatie bij de verwijzende partij. Waar patiënten op de HIC opgeschaald worden vanuit een ambulante setting, kan het voor de FHIC ook gaan om een klinische verwijzing. Het FHIC model sluit aan op de verschillende beveiligingsniveaus die de forensische psychiatrie in Nederland kent, en wordt dan ook op alle niveau geboden. Het doel van opname op een FHIC verschilt ook van dat van de HIC, en focust zich meer op (het voorkomen van verdere) ontwrichting. Andere aspecten die van belang zijn in het FHIC model zijn: de theorie van het open leef en werkklimaat, en van limit setting. Kijk verder op pagina 5 van het FHIC werkboek voor een schematisch overzicht dat meer duidelijkheid kan bieden in de verschillen tussen het HIC en FHIC model. Als je meer wil weten over HIC kun je kijken op de website van HIC of in het HIC werkboek.
Welke instellingen kunnen werken met het FHIC model?
In principe alle instellingen met een crisisopname-afdeling of instellingen die de wens hebben om zo een afdeling op te starten. Op een FHIC afdeling verblijven patiënten die tijdelijk opgenomen moeten worden in een intensieve zorgomgeving, omdat zij er sprake is van crisis. Het uitgangspunt is dat de opname op een FHIC afdeling nooit langer duurt dan nodig is.
Wat gebeurt er op een afdeling waar volgens het FHIC model gewerkt wordt?
De FHIC behandeling wordt vormgegeven in een open werk- en leefklimaat. Dit klimaat is gebaseerd op groei, contact, ondersteuning en het voorkomen van repressie. Er vindt zo min mogelijk dwangverpleging plaats. Dat komt terug in de de-escalerende, gastvrije en consequente bejegening. Medewerkers stellen zich kwetsbaar op naar elkaar, zijn geduldig, ondersteunend en straffen niet. De medewerker op een FHIC dient geschoold te zijn in psychopathologie, psychofarmaca, de-escalatietechnieken en risicomanagement. Daarnaast dient een medewerker zichzelf goed te kennen en om te gaan met zijn eigen sterke en zwakke eigenschappen.
Wat voor mensen werken op een FHIC?
Het FHIC team is multidisciplinair en kan bestaan uit een mix van begeleiders (social work), verpleegkundigen, ervaringsdeskundigen, verpleegkundig specialisten, psychologen, psychiaters, een teammanager en vaktherapeuten. Op die manier wordt het FHIC gedachtengoed in alle aspecten van de FHIC opname geborgd en er consequent gehandeld ten aanzien van de patiënt.
Is FHIC wel veilig?
Jazeker! Door contacttoename tussen de medewerker en de patiënt wordt het veiliger. Het creëren van de veiligheid wordt vormgegeven door afgestemd contact tussen medewerkers en de patiënt, door een open leefklimaat en door dagelijks en methodisch risicomanagement. Medewerkers doen hun uiterste best om de patiënt echt te leren kennen en zetten zichzelf daarbij in als instrument. Op een FHIC mag iedereen zichzelf zijn, maar wordt er wel consequent begrensd. Daarbij wordt de enige regel gehanteerd: “Wat jij niet wil dat jou geschiedt, doe dat ook een ander niet”. Begrenzen wordt op een humane, vriendelijke manier gedaan en te allen tijde wordt het vertrouwen weer terug gegeven. Tijdens iedere vroege en late dienst worden de observaties geobjectiveerd met behulp van korte termijn risicotaxatie instrumenten, zoals de Crisismonitor. Ook wordt er gewerkt met een up-to-date signaleringsplan en bejegeningsplan. Lees meer over veilige zorg in het werkboek vanaf pagina 27.
Hoe kun je zonder regels toch een veilige omgeving creëren?
Regels zorgen er vaak alleen maar voor dat er discussies ontstaan tussen begeleiding en patiënten of patiënten onderling. Het afschaffen van regels is een best-practice in het terugdringen van dwang en drang. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat er chaos ontstaat omdat kaders ontbreken. Daarom is het belangrijk om individuele afspraken te hanteren en daar consequent op te handelen. Afspraken zijn gemaakt in overleg tussen de patiënt en de begeleiding. De ene afspraak geldt dus wel voor de ene patiënt en niet voor de andere patiënt. Bekijk ook de theorie van de limitsetting op pagina 41 van het werkboek.
Kun je zonder een nieuw, modern gebouw wel een FHIC zijn?
Jazeker! De meeste items in de FHIC monitor gaan niet over de ruimtelijke aspecten of de indeling van de afdeling. FHIC gaat over contact maken, veiligheid door contact, teamwork en op-en afschalen van zorg en beveiliging om dwang en drang te voorkomen. Natuurlijk draagt een schone, moderne omgeving wel bij aan een prettig verblijf en het ondersteunt medewerkers om vanuit contact te werken. Het is wenselijk voor patiënten om te verblijven in een fijne kamer en wanneer het echt nodig is, zij 1-op-1 begeleiding kunnen ontvangen op de Intensive Care (IC), of kunnen verblijven in een Extra Beveiligde Kamer (EBK) waar zij enige regie behouden door zelf bijvoorbeeld het licht en muziek te kunnen regelen. In hoofdstuk 4.5 van het werkboek vind je meer informatie over Healing Environment.
Hoe kan ik mijn team meenemen om volgens het FHIC model te werken?
FHIC gaat ook over leiderschap. Er wordt niet gestuurd op normen (gedragsregels), maar op waarden (wat drijft ons). De leider is responsief, aandachtig, competent, solidair en verantwoordelijk. Hij of zij geeft het goede voorbeeld en helpt mee op de afdeling als het team onder druk staat.
Hoe begin ik met de implementatie op mijn afdeling?
Het FHIC model geeft concrete handvatten om toe te passen op de werkvloer. De FHIC monitor die je op de website vindt en achterin het werkboek maakt dit nog concreter. De eerste stap is om te inventariseren of de organisatie klaar is voor een dergelijke implementatie. Je kan hiervoor de Quickscan van Kwaliteit Forensische Zorg (KFZ) gebruiken. Die geeft aanknopingspunten voor een sterkte en zwakteanalyse. Neem vervolgens met het multidisciplinaire team een nulmeting af met behulp van de FHIC monitor om te bepalen wat goed en minder goed gaat, en wat jullie korte en lange termijn doelen zijn ten aanzien van de implementatie van het FHIC model. Verwerk deze in een projectplan. Een format hiervoor vind je op de website van KFZ. Bijlage 3 in het werkboek biedt een handreiking ter ondersteuning van de implementatie.